مصاحبه اختصاصی مدیرکل امور عشایر استان کرمان در روز ملی روستا و عشایر

عشایر،مردمانی بلند همت و کم ادعا

مدیر کل امور عشایری استان کرمان: عشایر متعهد و کم ادعا، با تلاش خستگی ناپذیر خود نقش مهمی در اقتصاد و افزایش تولیدات دامی و امنیت غذایی مردم جامعه دارند.
نقش مؤثر عشاير ايران در مبارزات تاريخي قبل از انقلاب و در پيروزي‌ و تداوم انقلاب اسلامی ایران و به ويژه حماسه هشت سال دفاع مقدس روشن است.
طیبه سنجری_کرمان _خبرنگار سرای وطن: ۱۵ مهرماه به نام روز روستا و عشایر نامگذاری شده است و در این روز با تجلیل زحمات و تلاش روستاییان و عشایر در حوزه تولید، اشتغال و کارآفرینی،نقش و‌ جایگاه این قشر تاثیرگذار ‌‌و‌ همت بالای آنان در رفع مشکلات و‌ موانع کشور معرفی می شود.
به همین مناسبت مدیر کل امور عشایری استان کرمان در نشست خبری با اصحاب رسانه به تبیین نقش و جایگاه عشایر استان به عنوان مجاهد‌مردان و مجاهدزنانی که در عرصه های مختلف به خصوص میدان اقتصاد و تولید کشور با گمنامی تلاش می‌کنند پرداخت و با ذکر مطالبات آنان ،اقدامات صورت گرفته اداره کل امور عشایری شمال استان کرمان در جهت رفاه و تسهیل معیشت عشایر شمال استان کرمان را تشریح نمود.
براساس آخرین سرشماری صورت گرفته در سال ۱۳۹۸، شمال کرمان دارای ۱۶ هزار و ۱۰۰ خانوار عشایری با جمعیتی حدود ۶۴ هزار نفری است که در ۵۶ درصد مساحت استان قلمرو دارند و از این تعداد، ۲ هزار خانوار عشایر کوچ رو بوده و کوچ خارج محیطی از شمال استان کرمان به جنوب استان و مناطق عشایری هرمزگان انجام می دهند. عمده عشایر شمال استان در منطقه‌ای ساکن بوده و کوچ درون محیطی دارند بخشی نیز رمه گردان بوده و فقط دام خود را به مراتع میبرند.
مدیر کل امور عشایر استان اظهار داشت بر اساس چهار وظیفه و ماموریتی که در حوزه راه،آبرسانی،بهداشت و برقرسانی بر عهده اداره کل امور عشایری استان است شاخص برخورداری عشایر از راه ارتباطی به ۴۵ درصد ارتقا یافته و با احداث مخازن در مناطق عشایری و انتقال شبکه های آب،بهسازی چشمه ها،حفر چاه و آبرسانی سیار،انقلابی در آبرسانی به مناطق عشایری صورت گرفته است و در حوزه بهداشتی نیز اقداماتی چون احداث سرویس های بهداشتی انجام شده و استفاده از انرژی های نوین نیر برای عشایر مورد توجه قرار گرفته است و با توزیع پنل های خورشیدی روشنایی به سیاه چادرها رسیده و ۲ هزار و ۵۰۰ خانوار از نعمت برق بهره مند شدند.
رضا نیکزادی علت اسکان عشایر و روی آوردن به رمه گردانی را از بین رفتن مراتع و پاسخگو نبودن ظرفیت مراتع موجود به حجم مصرف جمعیت دامی عشایر دانست و گفت برای رفع خسارات و مشکلات ناشی از خشکسالی و عدم بارش خصوصا کاهش نزولات آسمانی طی ۱۰ سال گذشته به عنوان بزرگترین و مهمترین چالش حوزه عشایری که موجب تخریب ۸۰ درصد مراتع عشایری،کم آب شدن یا خشکیدگی منابع آبی،چشمه ها،قنوات و رودخانه های فصلی شده و بر درآمد و معیشت خانوار عشایری تاثیر منفی داشته است، مجموعه امور عشایری استان تمهیداتی اندیشیده که از جمله آنها تحویل نهاده دامی با نرخ یارانه ای، آبرسانی سیار با ۲۵ دستگاه آبرسان در مناطق شمال استان و اعطای تسهیلاتی تحت عنوان سرمایه در گردش به منظور تامین نهاده های دامی عشایر با بازپرداخت یکساله می باشد.
مدیرکل امور عشایری شمال استان با تاکید بر لزوم استفاده از دانش روز برای دامداری عشایر و تولید با صرفه اقتصادی،از جمله دیگر اقدامات امور عشایری شمال استان در راستای کاهش اثرات خشکسالی و تنوع بخشی به مشاغل عشایری را موضوع ارتقا مشاغل خانگی، صنایع دستی،گردشگری و گیاهان دارویی به عنوان جایگزین مشاغل سنتی قبلی مطرح کرد و گفت: امروزه دیگر اقتصاد عشایر به دام،مرتع و آب وابسته نیست. فرآورده های دامی عشایر به دلیل ارگانیک بودن در ایران و برخی کشورهای همسایه زبانزد بوده و مشتری خاص دارد. کیفیت پشم و کرک تولیدی عشایر کرمان در کشور و دنیا بی نظیر است و سالانه ۶۰۰ تن پشم در بخش عشایری تولید می شود و از ۴۰۰ تن کرک تولیدی سالانه استان،۸۰ درصد آن تولید بخش عشایری بوده همچنین ۳۰ درصد صنایع دستی استان مربوط به حوزه عشایری است که تاکنون برای عرضه تولیدات خود به بازار مشکلی نداشته اند زیرا با رویکرد توجه به بازار و اقتصاد عشایر، نمایش توان اقتصادی،خلق ثروت برای عشایر، ارتباط با بازار فروش و عرضه مستقیم و بدون واسطه محصولات تولیدی عشایر و افزایش سطح آگاهی مردم در زمینه توانمندی های غیور زنان و غیور مردان عشایر،هرگاه نمایشگاه هایی در سطح استان و کشور برگزار می شود،سیاه چادر به عنوان نماد جامعه عشایری،یک خاستگاه فرهنگی، یک کارگاه کوچک تولیدی و نماد یک پاسگاه نظامی و انتظامی عشایری برپا می شود.
وی با اشاره به اینکه گردشگری و عشایرگردی یک ظرفیت بالقوه است بیان داشت: امروز استقبال از طبیعت گردی و گردشگری عشایری افزایش یافته که باید از این فرصت طلایی برای ارتقا معیشت عشایر استفاده شود. وی اضافه کرد آموزش و توانمندسازی جامعه هدف نیز در این راستا دردست اجراست و افرادی درخواست اشتغالزایی در حوزه گردشگری عشایری را داده اند.
از طرف دیگر طرح‌هایی برای پیشبرد تولیدات دامی و غیر دامی عشایر پیاده سازی شده است که متقاضیان می توانند به تعاونی ها و ادارات عشایری مراجعه و از مزیت طرح ها برخوردار شوند.
طرح زنجیره تولید گوشت قرمز به عنوان یکی از طرح های مهم سازمان در این راستا است که از دو سال قبل شروع شده و متقاضی با دریافت تسهیلات به پرورش دام،دامپروری های سنتی و صنعتی می پردازد، در کنار آن،امروزه طرح تولید قراردادی ارائه می شود که براساس آن عشایر با مراجعه به شرکت های تعاونی یا ادارات عشایری و تنظیم قرارداد،نهاده دامی را تحویل گرفته و وجه نهاده را طی ۱۲۰ روز آینده بدون بهره پرداخت می نمایند و یا به ازای وجه،دام خود را به پشتیبانی امور دام عرضه نمایند.
نیکزادی افزود: یک میلیون و ۴۵۰ هزار راس دام سبک در شمال استان وجود دارد که با طرح تولید قراردادی گوشت، سالانه ۷/۵ هزار تن، معادل ۲۵ درصد گوشت قرمز استان تولید می شود.
وی با قدردانی از هر فرد در هر پست و مقام و جایگاهی که به مردم و عشایر خدمت می کند، قانون و آیین نامه ساماندهی مصوب ۱۳۸۴ را یادآور شد که بر اساس آن سایر دستگاه های دولتی باید بخشی از اعتبارات خود را در مناطق عشایری هزینه کنند گفت سابق بر این تقاضای عشایر در حد تامین ضروریات اولیه زندگی بود اما امروزه عشایر برنامه های شاد آموزشی،اینترنت در مناطق عشایری و سایر امکانات و تکنولوژی های روز را مطالبه میکنند لذا یکی از دغدغه های امور عشایری استان بهبود وضعیت عشایر در حوزه های بهداشت و درمان، اجرای طرح‌های سوادآموزی و توانمندسازی،ارتباطات و زیرساختهای مخابراتی و … می باشد که نیازمند هم افزایی و همکاری بیشتر دستگاه هاست تا شاخص های برخورداری در مناطق عشایری ارتقا یابد.
رضا نیکزادی جامعه عشایری را دارای ظرفیت های بسیار خوب در حوزه های اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و امنیتی دانست که با تولیدات گوناگون دامی و صنایع دستی نمونه بارز تحقق اقتصاد مقاومتی هستند و با فرهنگ بکر و اصیل،سطح بالای مشارکت اجتماعی در رویدادهای مختلف و نقش آفرینی ریش سفیدان و معتمدین عشایر خصوصا در زمینه امنیتی مظهر وفاداری به نظام می باشند، تصریح کرد نقش مؤثر عشاير ايران در مبارزات تاريخي قبل از انقلاب و در پيروزي‌ و تداوم انقلاب اسلامی ایران و به ويژه حماسه هشت سال دفاع مقدس روشن است و عشایر نظام جمهوری اسلامی را آرمان خود می‌دانند و همیشه برای حضور در جبهه‌های گوناگون دفاع از نظام و کشور پیشگام بوده اند. در حالی که جمعیت عشایر قریب ۴ درصد جمعیت استان است،۲۰ درصد از شهدا را تقدیم کرده است که بیشترین آمار شهدا نسبت به جمعیت در استان است به طوری که از مجموع ۶۵۰۰ شهید استان کرمان، ۱۲۵۰ شهید از جامعه عشایر است که در راس آن شهدا،سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است.
مدیرکل امور عشایر استان با اشاره به اهمیت نقش و جایگاه قوی و مستحکم زنان در زندگی عشایری اعلام کرد: این قشر علاوه بر استحکام نظام خانواده، در تولید و رونق اقتصادی نیز نقش بسزایی دارند و ۵۰ درصد اقتصاد خانوار عشایر مربوط به زنان عشایر است.
وی رمز ماندگاری عشایر را بردن رفاه و امکانات دانسته و با بیان اینکه مهاجرت عشایر به حاشیه روستاها و شهرها علاوه بر تضعیف دامداری و کشاورزی و در نتیجه رکود اقتصادی،تبعاتی چون ناسازگاری فرهنگی در پی خواهد داشت اذعان داشت : رویکرد دولت سیزدهم محرومیت زدایی، رفاه اقتصادی و‌توانمندکردن مردم در مناطق کمتربرخوردار است که منجر به مهاجرت معکوس از شهر به مناطق عشایری و‌ ماندگاری آنها می گردد لذا عشایر باید مدیریت و مورد حمایت قرار گیرند. در این خصوص رضا نیکزادی از بانکها درخواست نمود تضامین تسهیلات را آسانتر بگیرند همچنین به عشایر برای استمهال وام های سال قبل که به دلیل خشکسالی پرداخت نشده است فرصت دهند. وی دیگر مشکل عشایر شمال استان را تداخل اراضی و مراتع مرزی خصوصا در شهربابک با استان یزد و بخشی از استان فارس عنوان کرد که ضرورت دارد تقسیمات کشوری سریعتر رسیدگی شود.
مدیر کل امور عشایری استان کرمان اذعان داشت در بخشی از قلمرو عشایر معادن فعالی وجود دارد
استخراج معادن، آلودگی زیست محیطی و آسیب به زیرساخت ها و تخریب مراتع را بر عشایر تحمیل می‌کند که اختصاص درصدی از عواید استخراج معادن به بخش عشایری،می تواند به تامین رایگان نهاده برای عشایر خسارت دیده از فعالیت معادن کمک کرده و بخشی از اقدامات امور عشایری در راستای کاهش اثرات آلایندگی، توسعه و محرومیت زدایی در مناطق عشایری را تامین اعتبار نماید.